تفسیر رساله رومیان

اهمیت این رساله نه تنها در تاکید الهیات دانان گذشتۀ تاریخ کلیسا و پژوهشگران معاصر مشاهده می شود، بلکه مباحث الهیاتی متعددی نیز سرچشمه گرفته از این نامه می باشند؛ آن اختلافات الهیاتی که منجر به شقاقهای کلیسایی، مانند اعتراض اصلاحگران بر الهیات کاتولیک گردید؛ نیز تنش های خداشناسی آرمنینها و کالونیستها (آموزۀ برگزیدگی و ارادۀ آزاد، تباهی کامل و سرشت ایمان نجات بخش و …) همگی نشان دهندۀ اهمیت این رساله و نفوذ آن بر تفکرات و الهیات مسیحی و توجه شگفت انگیز کلیسا بر آن است. نکتۀ جالب و دوپهلویی که در خصوص این رساله وجود دارد، ماهیت و مقصود آن در ارائۀ انجیلی است که قصد اتحاد داشته، و نصیحتهای کاربردی پولس که در حفظ اتحاد در حین وجود تنوع، در نهایت موجب شقاقهایی گردید که تا به امروز شِفا نیافته اند.

این مباحث و مناظرات تنها به برخوردهای تاریخی کاتولیکها و پروتستانها، اصلاحگران و آرمنینها البته ختم نمی شود؛ بلکه گفتگوهای تازه ای در خصوص چگونگی خوانش این کتاب و درک این رساله در زمینۀ ذهنی و مذهبی حاکم در آن زمان، وارد صحنه شده، دریای پرتلاطم مباحث الهیاتی، با نجواهای طرفداران “چشم انداز تازه ای بر پولس”، خروشانتر گشته است